Vijver aanleggen: stappenplan voor een mini vijver vol biodiversiteit

27 juli 2023, door Isabelle van Geenen

Water in de tuin is van toegevoegde waarde. Het brengt leven en heeft een bewezen positief effect op het welzijn van mens en dier. Reden genoeg om er eens samen in te duiken. Je kunt op verschillende manieren water in je tuin brengen, een vijver is daar één van.

Wat is een vijver

Een vijver is een aangelegde, afgebakende plas water in je tuin. Er worden meerdere synoniemen voor een vijver gegeven, zoals bijvoorbeeld waterbekken, kunstmatig water in de tuin en omsloten waterkom. Het zal verder weinig uitleg nodig hebben, je weet vast wat we bedoelen als we het over een vijver hebben. Groot of klein, strak of in een organische vorm aangelegd, een vijver ervaren de meeste mensen als heel plezierig en een stukje ontspanning in de tuin.

Waarom is een vijver belangrijk voor de biodiversiteit

Een vijver heeft een positief effect op de biodiversiteit in je tuin. Immers, elk dier heeft water nodig. Om te drinken, soms om te zwemmen of om voort te planten. Libelles, waterjuffers, kikkers, padden, salamanders, bijen, vogels en nog veel meer dieren maken dankbaar gebruik van een vijver. Hoe meer soorten dieren én planten in je tuin, hoe diverser het leven. Samen zorgen zij een natuurlijk evenwicht en balans in je tuin.

Drie voordelen van een vijver in de tuin

Water in de tuin brengt leven en biodiversiteit. Daar genieten mens én dier van.
Door de aanwezigheid van veel verschillende dieren, groot en klein, ontstaat een natuurlijk evenwicht. Er is veel minder kans dat beestjes die je planten belagen uitgroeien tot een plaag. Er zijn altijd natuurlijke vijanden in de buurt die het aantal in bedwang houden en zorgen dat de balans zich herstelt. Vogels en egels eten slakken, lieveheersbeestjes en gaasvliegjes eten luizen en zo zijn er nog veel meer voorbeelden. Insecten zorgen daarbij voor bestuiving van allerlei planten en bomen, wat helpt bij het voortbestaan van plantensoorten.
Een vijver is een mooi element in je tuin. Daarbij zorgt water voor een rustgevende, ontspannende werking waar je heerlijk van kunt genieten.

Hoe start je een vijver?

Echt moeilijk is het niet, maar er zijn wel een paar aandachtspunten om rekening mee te houden.

1. Zoek een geschikte plek

Kies voor een plek met redelijk veel zon en niet direct onder bomen in verband met vallend blad. Wil je een lekkere zit- en relaxplek direct naast de vijver? Houd dan vooraf rekening met de ruimte er omheen en de stand van de zon. Zit je bijvoorbeeld graag volop in de zon of juist niet? Heb je maar weinig ruimte? Dat hoeft geen reden te zijn om geen vijver te plaatsen. Schalen of bakken bieden een goede optie om veel leven naar de tuin te brengen.

2. Kies het juiste materiaal voor het maken van jouw vijver

Wordt het een kant en klare bak of schaal, kies je voor folie of ga je zelf aan de slag met een bentoniet-zand mengsel om een vijverbodem te maken die geen water door laat? Ook dat kan. Als een plant door de bentonietlaag heen groeit, dan sluit dit materiaal om de plantstengel en gaat de vijver niet lekken. Ben je niet zeker van welk type vijver voor jou de juiste keuze is, ga dan informatie inwinnen bij een vijverspecialist.

3. Is de bak geplaatst of de bodem gelegd?

Doe dan vijversubstraat op de bodem en vul daarna de vijver met water. Vijversubstraat is de basis voor vijverplanten, ook ontstaan daar specifieke bacteriën die helpen bij het zuiver houden van het water. Gebruik voor het vullen van de vijver leidingwater. Om gelijk leven in het water te brengen kun je uit een vijver van iemand anders een emmertje water halen en bij het leidingwater in de vijver doen.

4. Breng speciale vijverplanten aan

Vooral de zuurstof producerende planten zijn van groot belang voor helder en gezond vijverwater. Je vijver zal eerst even in balans moeten komen. Verschijnt er draadalg? Haal deze er met de hand of een schepnetje uit. Misschien komt er te veel zon in je vijver, heb je niet voldoende zuurstofplanten gezet of zit er te veel voeding in het water, waardoor draadalgen sneller groeien. Voorbeelden zijn glanzend fonteinkruid, aarvederkruid, waterpest en hoornblad. Oeverbeplanting heeft daarbij ook een positief effect op de gezondheid en balans van je vijverwater. Hiervoor kun je bijvoorbeeld kiezen voor dwerglisdodde, watermunt, snoekkruid of Japanse holpijp. En is daarbij ook nog eens mooi om te zien.

Een tip bij te veel zon is om waterlelies te laten groeien. Door de grote bladeren is er meer bedekking van het wateroppervlak. Veel beestjes waarderen deze bladeren ook; om lekker op uit te rusten, om van daaraf te drinken of uit te kijken naar eten.

5. Check de vijver regelmatig

Voorkom dat blad en ander materiaal te lang in het water kunnen vallen. Haal dit er met een schepnet uit, zodat het water helder blijft en niet te veel organisch materiaal krijgt toegediend. Houd daarbij ook het waterpeil goed in de gaten en vul de vijver zo nodig bij.

6. Wil je vissen in de vijver?

Dan is een waterpomp vaak aan te raden om het water zuiver te houden. Doe de vissen niet gelijk na de aanleg in je vijver, maar laat eerst een goede omgeving ontstaan door planten en ander leven. Zo weet je zeker dat de vissen gezond in je vijver kunnen leven.

Beginnen met een vijver

Kortom, een vijver in je tuin heeft meerdere voordelen. Naast het brengen van leven en biodiversiteit is water rustgevend en ziet het er mooi uit. Je hoeft niet een enorme tuin te hebben om een waterplek te kunnen realiseren. Zelfs op een terras of balkon kan water in een bak of pot met waterplanten al veel leven en sfeer toevoegen aan je omgeving. Heb je nog geen water in je tuin of op je terras? Probeer het eens op de manier die bij jou past en vooral – geniet van alles wat het je brengt!