Voorzaaien voor de moestuin: waarom, wanneer en hoe werkt het?

Isabelle van ECOstyle14/03/20236 min lezen

Kriebelen jouw groene vingers en ben jij helemaal klaar om buiten de moestuinzaden in de grond te stoppen? Snappen we. Toch is het beter om in de meeste gevallen nog even te wachten tot mei. Heb je weleens van ‘voorzaaien’ gehoord? Februari, maart en april zijn daar de perfecte maanden voor. Aan de slag met voorzaaien dus!

Voorzaaien, wat is dat?

Voorzaaien… Misschien heb je deze term wel eens voorbij horen komen, maar wat houdt dit eigenlijk in? Veel groenten die we graag kweken, komen oorspronkelijk uit warme klimaten. Denk aan pepers, tomaten, paprika en courgette. Voor deze plantjes is het in Nederland in mei pas warm genoeg. Zaai je pas in mei, dan hebben ze te weinig tijd om voldoende te groeien en hetzelfde jaar nog vruchten te geven.

Het is namelijk een lang proces voordat een zaadje uitgroeit tot vrucht. Hier hebben moestuinplantjes wel een aantal maanden voor nodig. De bloemen moeten bestoven worden en vervolgens genoeg zon hebben om de vruchten te laten rijpen. Er komt dus een hoop bij kijken…

Zaai je te vroeg? Dan ontkiemen de plantjes niet of begeven ze het door de kou.
Zaai je te laat? Dan heeft de plant te weinig tijd om nog vruchten te groeien en heb je dus geen oogst.

Daarom help je ze een handje op weg door de zaadjes alvast binnen, waar het lekker warm is, voor te zaaien. Zo weet je zeker dat je hetzelfde jaar nog kunt genieten van een mooie oogst.

Wanneer moet je moestuinzaadjes voorzaaien?

Maar wanneer start je dan binnen met het voorzaaien van plantjes? Dit doe je meestal vanaf februari tot april. Zaai je komkommers of tomaten te vroeg, dan worden de planten enorm groot. Té groot om binnen te laten staan.

Begin je bijvoorbeeld al in januari? Dan duurt het nog ontzettend lang voordat de plantjes naar buiten mogen. Dat is namelijk pas rond half mei, na ijsheiligen. Dit is het moment wanneer de laatste nachtvorst uit de lucht is. Het is dan warm genoeg voor jouw geliefde moestuinplantjes.

Houd de voorzaaikalender aan

Benieuwd wat je in welke maand binnen kan voorzaaien? Hanteer daar onze voorzaaikalender voor:

Voorzaaien in januari

Tuinkers, kiemgroente en rucola.

Voorzaaien in februari

Pepers, paprika, aubergine en kruiden.

Voorzaaien in maart

Doperwt, tomaten en komkommer.

Voorzaaien in april

Courgette, pompoen en maïs.

Voorzaaien in mei

Vanaf half mei mogen alle voorgezaaide planten naar buiten.

We hebben nog wat tips voor je als de voorgezaaide plantjes in mei naar buiten mogen:

Houd het weerbericht goed in de gaten om te kijken of de vorst is verdwenen.
Laat de plantjes de eerste week rustig wennen aan de koudere temperatuur, dit heet ook wel afharden.
Zet de voorgezaaide plantjes overdag buiten en haal ze ’s nachts naar binnen.
Na een week zijn de plantjes gewend aan de kou. Dan plant je ze uit in de moestuin of in potten.

Wil je iets anders zaaien? Zoals andijvie, kool, wortels of spinazie? Dat is natuurlijk helemaal aan jou. Op het zakje van de zaadjes wordt aangegeven wanneer je dat het beste doet.

Benodigdheden voor voorzaaien

Voorzaaien, dat is op heel veel verschillende manieren te doen; van boterkuipjes tot yoghurtbakjes. Veel verpakkingen lenen zich er perfect voor om als kweekbakje te dienen. Daarnaast is hergebruiken natuurlijk ook nog heel duurzaam.

Het bekendst voor het zaaien van moestuinzaadjes zijn de kleine, bruine turfpotjes. Deze lossen op wanneer je ze in de aarde stopt. Klinkt ideaal! Alleen is turf een grondstof die erg belastend is voor het milieu door de CO2 die vrijkomt bij het afgraven ervan. Gebruik daarom liever kleine potjes of bakjes die je al in huis hebt. Wc rollen of eierdozen lenen zich ook perfect om als zaaibakje te dienen. Vul ze op met wat aarde en je kan aan de slag. Hoe minder turf en plastic we extra gebruiken, hoe beter voor de wereld.

Dit is het boodschappenlijstje dat je nodig hebt:

MoestuinGrond
Kweekbakjes of -potjes
Een groot bord of een zaaitray
Vershoudfolie
Moestuinzaden
Waterspuit of gieter

Voorzaaien, zo gepiept

Voorzaaien is super makkelijk, ga buiten aan de slag als je bang bent dat je aarde morst of dek je tafel goed af. Houd in gedachten dat uit ieder zaadje één hele plant groeit. Daarom is het belangrijk dat je voldoende afstand tussen de zaadjes houdt. Zo ga je aan de slag:

Maak de grond klaar. Kies bijvoorbeeld voor de speciale MoestuinGrond. Dit is een heerlijk rulle grond op basis van kokosvezels. De grond houdt het water goed vast en voert het te veel aan water ook goed af. Daarnaast bevat het voeding voor drie maanden. Ontkiemen je moestuinzaadjes? Dan krijgen de plantjes direct de juiste voeding.
Doe de grond in de kweekbakjes of -potjes. Houd nog een paar centimeter over aan de bovenkant.
Leg het zaadje in het bakje of potje en bedek verder met de grond.
Geef een klein beetje water met een waterspuit of gieter.
Zet de bakjes of potjes in een zaaitray en sluit de deksel. Of zet de potjes, bakjes, eierdozen of wc rolletjes op een groot bord en bedek deze met wat vershoudfolie. Zo maak je een soort mini kasje waardoor de zaadjes snel ontkiemen.
Zet de zaadjes vervolgens op een lichte plek, bijvoorbeeld op de vensterbank, serre of dicht bij het raam. Geef de zaadjes de komende weken zo nu en dan wat frisse lucht en houd de grond lichtvochtig. Binnen een paar dagen zie je de zaadjes al ontkiemen. Worden de zaailingen te groot? Dan kan je het vershoudfolie eraf halen.

En dan in mei verpotten

Het licht staat op groen. Jij bent helemaal klaar om jouw moestuin-avontuur te beginnen! Vanaf half mei is het tijd om de plantjes rustig naar buiten te brengen. Je zet het plantje vervolgens in een groter potje op het balkon of terras, of je plant hem in de volle grond in de moestuin. De natuur neemt het nu van je over.

Leg je moestuin zo nu en dan in de watten door het goed te bemesten. Voor je het weet snoep jij de lekkerste tomaten of komkommers uit eigen tuin. Zeg nou zelf, dan mag je best een beetje trots zijn op jezelf. Veel succes en plezier!

Tip: zorg ervoor dat je kruiden-, groenten- en fruitplantjes na ongeveer drie maanden weer verzorgd worden met een natuurlijke meststof, zoals Moestuin-AZ. Zo blijven de plantjes gezond doorgroeien.